Những bức tranh quý về Việt Nam cuối thế kỷ 19 của họa sĩ người Pháp Gaston Roullet

Gaston Roullet (1847-1925) là họa sĩ người Pháp chuyên vẽ tranh phong cảnh và là họa sĩ của hải quân Pháp.

Sinh ra tại Ars-en-Ré (Charente-Maritime), Gaston Roullet là học trò của Jules Noël. Ông kết hôn với con gái của thầy vào năm 1874 và cũng năm đó bắt đầu sự nghiệp của mình tại Salon of French Artists. Ở đó, ông trưng bày hai tác phẩm vẽ bằng màu nước: Dieppe, entrance of the harbour và Rough sea. Năm 1882, ông trưng bày một tác phẩm sơn dầu khổ lớn là bức The entrance of the harbour in Fecamp. Roullet vẽ bằng mầu nước cũng dễ dàng như vẽ sơn dầu, ông xử lý các chi tiết với rất nhiều sự tươi mới, theo phong cách của người thầy của mình.

Năm 1885 Roullet được chỉ định là họa sĩ của Bộ hải quân và thuộc địa. Ông đã tham gia vào các chiến dịch quân sự ở Bắc Kỳ trong các năm 1885 và 1886 với sứ mệnh nghệ thuật được nước Pháp giao phó. Ông trở thành phóng viên cho tờ "Le Monde Illustré". Trong giai đoạn này ông vẽ rất nhiều cảnh về châu Phi, Đông Dương và Canada, cũng như các cảnh dọc vùng duyên hải Breton và Norman.

Vào tháng Hai năm 1895, ông đã trưng bày các tác phầm trong một triển lãm cá nhân nhân sự kiện Salon des Cent. Cũng trong năm này ông được vinh dự đón nhận huân chương Bắc đẩu bội tinh, huân chương cao quý nhất của Nhà nước Pháp. Gaston Roullet là thành viên của Hiệp hội Họa sĩ Pháp và Hiệp hội Họa sĩ vẽ màu nước Pháp.

Ông đã giành được huy chương bạc trong triển lãm Universal Exhibition năm 1889, và một huy chương bạc nữa vào năm 1894 trong cuộc triển lãm ở Lyon.

Năm 1886 ông đã xuất bản cuốn sách "Un artiste au Tonkin et en Annam" (Ghi chép của một họa sĩ ở xứ Bắc Kỳ và Trung Kỳ). Trong cuốn sách dày hơn 100 trang này ông đã kể về hành trình đến xứ Bắc Kỳ và Trung Kỳ, những điều mắt thấy tai nghe, danh mục các tác phẩm ông sáng tác tại đây cùng một số bản vẽ phác thảo minh họa. Có đến 203 bức tranh sơn dầu và màu nước được ông liệt kê trong danh mục. Chúng mô tả về đất nước và con người Việt Nam cuối thế kỷ 19. Đây là những tư liệu lịch sử quý và là những tác phẩm nghệ thuật có giá trị. Có lẽ không có họa sĩ nước ngoài nào sáng tác về Việt Nam nhiều như ông, ghi chép lại tỷ mỷ, hệ thống như ông.

Ngày nay những tác phẩm của ông được bán đấu giá rộng rãi và nằm trong các bộ sưu tập tư nhân trên khắp thế giới.

Chúng ta cùng nhìn lại Việt Nam hơn 100 năm trước qua một số sáng tác của ông.

Hồ Hoàn Kiếm, Gaston Roullet

Hà Nội - Hồ Hoàn Kiếm, 1885, 18 cm x 47 cm.
Có thể nhìn thấy rõ Tháp Rùa ở bên phải, Đền Ngọc Sơn,
Cầu Thê Húc và Tháp Bút ở chính giữa.

Women washing in a pool at Hanoi, Tonkin, 1885, 18 cm x 45 cm
Phụ nữ giặt tại ao nhỏ ở Hà Nội, Bắc Kỳ.
Cảnh Hồ Hoàn Kiếm nhìn từ phía Tràng Tiền Plaza ngày nay. Có thể nhìn thấy Tháp Rùa ở trung tâm,
Tháp Hòa Phong (Chùa Báo Ân) ở bên phải. Thời điểm này Chùa Báo Ân vẫn chưa bị phá hủy
để xây Bưu điện thành phố